Комплексот храмови на Самотраки, познат како Светилиште на големите богови, е едно од главните пан-хеленски религиозни светилишта. Сместено е на островот Самотраки во регионот Тракија во Грција. Изграден веднаш на запад од бедемите на градот Самотраки, кој бил независен град, за што сведочи испраќањето на градските амбасадори за време на фестивалите.
Се славеше низ цела Античка Грција заради својата мистериозна религија. Таму беа иницијирани многу познати луѓе, вклучувајќи го историчарот Херодот, еден од ретките автори што оставиле неколку записи за природата на мистериите, лидерот на Спарта, Лисандер и голем број Атињани.
Комплексот на храмовите го споменуваат Платон и Аристофан
Филип Втори основал македонско национално светилиште каде што наследниците на Александар Велики се бореле да го надминат меѓусебното обележје. Тоа остана важна религиозна локација во текот на римскиот период. Хадријан го посетил, додека Маркус Варо ги опиша мистериите. Култот исчезнува од историјата кон крајот на доцната антика, кога храмот бил затворен за време на прогонството на паганите во доцната Римска империја.
Култ на големите богови
Идентитетот и природата на боговите почитувани во светилиштето остануваат во голема мера енигматични, во најголем дел затоа што било табу да се изговараат нивните имиња. Литературните извори од антиката ги нарекуваат со колективното име „Кабирои“, додека тие го носат поедноставниот епитет „Богови“ или „Големи богови“, што претставувало титула или состојба на постоење наместо вистинското име, на натписи пронајдени на самиот локалитет.
Пантеон на големите богови, се во суштина неколку хтонски богови, кои се таму обожувани пред доаѓањето на грчки колонисти на островот во 7 век п.н.е., и се собираат околу една централна фигура – Големата мајка.
1. Големата мајка
Големата мајка – божица која честопати била сликана на пари на Самотракија како седечка жена, со лав покрај неа. Нејзиното оригинално тајно име било Аксиерос. Таа е поврзана со Анадолија, Големата мајка, Фригиската планина и Тројанската мајка-божица на планината Ида. Грците ја поврзувале подеднакво со божицата на плодноста Деметра. Големата мајка е семоќната љубовница на дивиот свет на планините, почитувана на свети карпи каде што биле принесувани жртви и приноси.
Во светилиштето на Самотраки, овие жртвеници одговараат на порфириски израстоци од разни бои (црвена, зелена, сина или сива). За нејзините верници, нејзината моќ се манифестирала и во жилите од магнетно железо, од кои тие обликувале прстени што ги носеле како знаци на препознавање. Голем број од овие прстени биле пронајдени од гробниците во соседната некропола.
2. Хеката
Под името Зернтија и Афродита-Зернтија, две важни божици на природата, се подеднакво почитувани на Самотраки, нивниот култ бил оддалечен од оној на Големата Мајка и бил поблиску идентификуван со богови попознати за Грците.
3. Кадмилос
Сопруг на Аксиерос, е бог на плодноста, идентификуван од Грците како Хермес. Божество на плодноста чии свети симболи била главата на овенот и диригентската палка (керикејон), што очигледно бил фалички симбол и може да се најде на некоја монета.
4. Два други машки богови
Боговиет го придружуваат Кадмилос. Овие можат да одговараат на двајцата легендарни херои кои ги основале Самотракејските мистерии: браќата Дарданос и Јасон. Грците ги поврзуваат со диоскурите, божествени близнаци популарни како заштитници на морепловците во неволја.
5. Пар на подземни богови, Аксиокерсос и Аксиокерса
Се идентификувани во Хад и Персефона, но се чини дека не се дел од првобитната група на пред-хеленски богови. Легендата (позната на Грците) за силувањето на божицата на плодноста од страна на богот на подземниот свет, исто така, учествува во светите драми прославени на Самотраки.
За време на подоцнежниот период, истиот овој мит беше поврзан со оној за брак на Кадмо и Хармонија, можеби поради сличност на имињата со Кадмилос и Електра.
Прочитајте го и Митот за Кадмо, основачот на Теба, на грчката азбука и на градовите Охрид и Будва.
Вљубеник во книжевноста кој верува во светлината на зборот и на љубовта.