Skip to content

На денешен ден се родени Михаил Шолохов и Јосиф Бродски – добитници на Нобелова награда за литература

Михаил Александрович Шолохов (Кружилино, Русија, 24 мај 1905 – Вешенска, СССР, 21 февруари 1984) бил руски и советски писател, добитник на Нобеловата награда за литература во 1965 година. Непосредно по Октомвриската револуција, Шолохов започнал аматерски да се занимава со книжевна дејност во малото место Каргинска. Таму ги напишал првите свои текстови и настапувал во пиесите што биле прикажувани за локалното население. Првиот текст, Шолохов го објавил на 18 години, есента 1923 година, во весникот „Младинска вистина (Јуношеска правда)“, а фељтонот бил потпишан како М. Шолох. Во декември 1924 година, тој го објавил расказот „Бенка“, отпечатен во весникот „Млад ленинец (Молодой ленинец)“.

Наскоро, во истиот весник била објавена повеста „Пат – врвица (Пут – дороженька), по што следувале и други раскази, објавени во разни комсомолски весници и списанија. На почетокот на своето творештво, Шолохов наидувал на отпор при печатењето на своите раскази. Тоа се должело на повеќе фактори: употребата на народниот говор, обилноста на локални изрази, пренатрупаната метафорика, но и на отстапувањето од тогашните литературни и естетски шаблони. Поради тоа, често расказите на Шолохов биле предмет на остра критика. Додека честопати редакторите во весниците и списанијата грубо интервенирале, менувајќи ги неговите текстови.

Остра критика кон неговите раскази

На пример, во расказот „Ждребе“, редакторите го преправиле крајот и, наместо Козакот, загинало ждребето. Во расказот „Алјошиното срце“, дел од средината бил преместен на почетокот, а првите глави биле целосно исфрлени. Збирките „Донски раскази“ и „Лазурна степа“ го покажале големиот талент на Шолохов, кој особено бил препознаен од истакнатиот руски писател А. С. Серафимович, кој го напишал предговорот на првото издание на „Донските раскази (Донские рассказы)“, објавени на почетокот на 1926 година. Веднаш потоа, кон крајот на истата година излегла неговата втора збирка „Лазурна степа (Лазоревая степь)“.

Сите раскази во овие две збирки биле напишани во периодот од 1923 до 1926 година. Подоцна, во својата автобиографија, објавена во 1932 година, Шолохов се изразил критички кон своите рани раскази, пишувајќи дека „од повеќето тие раскази, кога би било можно, јас сега со задоволство би се „одмеѓил“. Има многу во нив наивно и детски-беспомошно“.

Критика кон стилот на Шолохов

Сепак, Серафимович мошне пофално го опишал стилот на Шолохов, со следниве зборови: „Како степско цвеќе, како живи се издигаат расказите на другарот Шолохов. Едностојно, блескаво, и чувствуваш дека раскажуваното како пред очи да стои. Сликовит јазик, оној јазик полн со боја, со којшто зборува козаштвото. Стегнато и таа стегнатост е полна со живот, напрегнатост и вистинитост… По сè се гледа дека другарот Шолохов се развива во опитен писател.“

Есента 1925 година, Шолохов почнал да го пишува големиот роман „Тихиот Дон“, но откако напишал 3-4 табаци, се откажал од намерата, сметајќи дека не е дораснат за таа задача, но по една година, повторно се навратил на романот. Подоцна, во својата автобиографија, Шолохов изразил незадоволство од некои работи застапени во овој роман, пишувајќи дека „многу нешто од напишаното би можело да се направи поумешно, посилно, позвучно“.

Најпознати дела на Шолохов се: Донски раскази (1926), Лазурна степа (1926), Тихиот Дон I-IV (1928-1939), Разорана ледина I-II (1932-1960), Тие се бореа за татковината (1943), Судбината на човекот (1956). Делата на Шолохов се преведени и на македонски јазик. Така, во 1965 година, издавачката куќа „Култура“ ја објавила збирката „Донски раскази“ во превод на Цветко Мартиновски.

Издание на „Тихиот Дон“ од 1928 год.
Јосиф Александрович Бродски

Јосиф Александрович Бродски (24 мај 1940 – 26 јануари 1996) беше руски поет и есеист, добитник на Нобеловата награда за литература во 1987 година, венцоносец на Струшките вечери на поезијата четири години подоцна и Поет лауреат на САД во 1991 и 1992 година. Се смета за еден од најголемите поети на дваесеттиот век.


Една од повторливите теми во пишувањето на Бродски е односот меѓу поетот и општеството. Најчесто, Бродски го нагласува позитивното влијание на литературата врз луѓето и начинот на кој истата помага во градењето на нивната култура. Смета дека западната литературна традиција има овозможено надминување на модерните катастрофи од типот на нацизмот, комунизмот и светските војни. Неговото творештво поезија се состои од следниве дела: „Песни и поеми“, 1965, „Станица во пустината“, 1970, „Крајот на прекрасната епоха“, 1977, „Дел од Говорот“, 1977, „Во Англија“, 1977, „Римски елегии“, 1982, „На Уранија“, 1984, „Собрани песни на англиски“, 2000. Има напишано и неколку есеи и драми.

Во текот на неговото претседателствување како поетски лауреат, Бродски ја промовира идејата англо-американското културно наследство да се донесе во допир со пошироката американска јавност преку дистрибуирање на бесплатни поетски антологии на луѓето преку програма спонзорирана од владина страна. Предлгот, на разочарување на Бродски, е прифатен само со потиштен ентузијазам од Вашингтон. Интересна карактеристика на Бродски е тоа што, и покрај големото познавање на англискиот јазик, поезијата ја пишува на руски.

Последните години од неговиот живот, неговото прозно творештво се печати на англиски. Треба да се спомне и дека препевите направени од неговите пријатели, Бродски сам ги доработува и преработува. Во текот на 1957 година, Бродски почнува да пишува поезија и да препејува странски автори. Неговото творештво во овој период е аполитично. Младиот Јосиф бил под влијание и добивал постојана поддршка од Ана Ахматова за која дел од неговите стихови се “волшебни.” Бродски никогаш нема да дипломира.

Напишете коментар