Амазонки — митолошки народ составен од женски воини во старогрчката митологија и антиката. Херодот сметал дека се од регионот кој се граничи со Скитија во Сарматија (денес во Украина). Други историографии сметаат дека биле од Мала Азија, а понекогаш и Либија.
Херкул и Хиполита
Значајни кралици на Амазонките се Пентесилеја, која учествувала во Тројанската војна, и нејзината сестра Хиполита, чиј магичен појас, подарен од нејзиниот татко Арес, бил причина за еден од подвизите на Херкул. Амазонските напаѓачи често биле прикажувани во битка со грчките воини во амазономахиите во класичната уметност.
Амазонките станале поврзани со многу историски луѓе во текот на периодот на Римското Царство и доцната антика. Во римската историографија, постојат повеќе споменувања на Амазонски инвазии во Мала Азија. Од почетокот на модерниот период, нивното име станало термин за женски воини.
Според Филис Чеслер, “во Амазонските општества жените биле мајки и единствените политички и религиозни водачи на нивното општество”, а исто така и единствените воини и ловци; „кралиците биле избирани“ и очигледно “секоја жена би можела да се стреми и постигне целосен човечки израз”.
Херодот
Херодот објавил дека Сарматите биле потомци на Амазонките и Скитите, и дека жените ги задржале античките обичаи на своите мајки”, често ловејќи на коњи со нивните сопрузи, борејќи се во војните; и носејќи иста облека како мажите”.
Покрај тоа, рекол Херодот, „ниту една девојка нема да се венча додека не убила маж во битка“. Амазонките играле улога во римската историографија. Јулиј Цезар зборувал за освојувањата на големи делови на Азија од страна на Семирамите и Амазонките.
Иако Страбон бил скептичен во врска со нивната историчност, Амазонките биле сметани како историски факт во текот на антиката. Неколку Црковни Отци зборувале за Амазонките како за вистински луѓе. Средновековните автори ја продолжиле традицијата на лоцирање на Амазонките на север, Адам од Бремен сметајќи дека живееле блиску до Балтичкото Море и Павле Диаконус во срцето на Германија.
Во некои верзии на митот, на мажите не им било дозволено да имаат сексуални односи или да живеат во Амазонската земја; но еднаш годишно, со цел да се спречи изумирањето на нивната раса, тие ги посетувале Гаргареаните, соседното племе. Машките деца кои биле резултат на овие посети биле или убиени, или вратени на нивните татковци; девојките биле чувани и израснати од страна на своите мајки, и обучени во ловот и уметноста на војната. Во другите верзии кога Амазонките отишле во војна тие не ги убивале сите мажи. Некои ги зимале за робови, и еднаш или двапати годишно тие имале секс со своите робови.
Амазонките во уметноста
Најстарите претстави на Амазонки се на вазни од крајот на 7 век од нашата ера. Најчесто биле прикажани во скитска облека и со фригиска капа, вооружени со лак и стрела. Мојата омилена тема е борбата на Херкулес со Амазонките. Од почетокот на 5 век н.е., на вазни со црвено-фигурен стил, Тезеј е прикажан и во борбата со Амазонките.
Амазонмахија е исто така честа тема во монументалното сликарство (сликите на Микон во Тесеон и Шарениот трем во Атина). Оваа тема е многу популарна по грчко-персиските војни, бидејќи симболично ја прикажува борбата на Грците со варварските народи, особено со Персијците.
Претставите на Амазонките во релјефи се почести само во доцниот архаичен период. Тие се прикажани на метопите на ризницата на Атињаните во Делфи (околу 500 година н.е.) и храмот Хера во Селинунте (460-450 н.е.). Темата за ранета Амазонка е особено популарна во скулптурата од втората половина на 5 век од нашата ера (Поликлитус, Фидија, Кресила).
Амазомахија е претставена на фризот на Храмот на Аполон во Фигалија, како и на фризот на светилиштето во Диускури (втора половина на 5 век н.е.), и во 4 век н.е. – на фризот на Мавзолејот во Халикарнас (Дело на Скопас). Хеленистичката скулптура прикажува и мртви Амазонки (Пергам).
Прочитајте го и Библискиот мит за Самсон и Далила.
Вљубеник во книжевноста кој верува во светлината на зборот и на љубовта.