Предлог книга – Но-Уи од Лидија Димковска

Но-Уи – е роман на македонската писателка Лидија Димковска, првобитно објавен во 2016 година од страна на издавачката куќа „Или-Или“.

Содржина

Приказната во романот се однесува на животот на две жени, бабата и внуката со исто име, Недјељка, а дејството се одвива од почетокот на 1930-тите до почетокот на 21 век. Бабата Недјељка го почнала животот како ќерка на рибар и продавачка на пазарот, а подоцна успеала да се еманципира, носејќи панталони, излегувајќи сама на корзото и помагајќи го движењето против фашистичката окупација на Сплит. Недјељка била инспирирана од француската новинарка Шарлот која се омажила во Сплит, носејќи ја со себе француската мода.

Недјељка, која ја викале Неда, се вљубила во фашистичкиот војник Карло, кој претходно го малтретирал братот на Неда, Крсто. И Карло се вљубил во Неда, а потоа се откажал од фашизмот и до крајот на војната служел во италијанската антифашистичка бригада. По Втората светска војна, Карло морал да го напушти Сплит, каде што не бил прифатен, и се вратил во родното место во Сицилија, каде му се придружила и Неда.

Роман за трагедијата на неприпаѓањето

Сепак, во најголема мера, „Но – Уи“ е роман за трагедијата на неприпаѓањето, за болката и тагата што го следат животот надвор од рамката на татковината од која си неделив дел. Неда, и покрај сета љубов од Карло, никогаш не се привикна на животот на Сицилија, во местенцето „во кое никој не отвора прозорци“ и сите живеат во страв од насилниците мафијаши.

За жал, среќа за неа немаше ни во нејзиниот љубен Сплит и саканата Хрватска, па (пре)често ја следат тага и незадоволство, бидејќи сфаќа дека во туѓиот свет живее без своите луѓе и својот јазик, а и да се врати не би можела да биде среќна бидејќи судирите со братот се премногу силни (пренесуваме дел од критиката на хрватскиот дневен весник „Нови лист“).

Книжевна резиденција во Сплит

Романот настанал како резултат на триесетдневниот престој на Димовска во книжевната резиденција во Сплит, организирана од книжевното здружение „Курс“. Во него, авторката ги спротивставува двете идеологии – фашизмот и антифашизмот, претставени преку Недјељка и еден нејзин внук, кој се одрекува од неа и станува еден од водечките политичари на фашистичката десница. Исто така, во романот се насликани и современите општествени случувања во Хрватска. Јазикот во романот е богат и метафоричен, со бројни лирски пасажи за очите на Карло или за бојата на Јадранското и на Тиренското Море.

Критика

Еве што ќе кажам за овој роман некои од нашите еминенти писатели:

„Но-Уи“ е првиот вистински винтиџ роман во високата прозна мода во македонската книжевност. Љубов – втемелена во броени зборови во телеграма. Стоп. Јазик – поробен од молк. Стоп. Заборавен од преголемо сакање. Стоп. Низ речениците се војва девојка која плаче по споменик како по момче; жена која со венчаница во куфер оди на крајот на светот по маж; баба која пие две мориња, Јадранското и Тиренското, налеани во очите на дедото на нејзиниот живот и на нејзината смрт. И сето тоа, „за инает“ и на книжевноста и на модата на големите светски јазици.“

Оливера Ќорвезироска

„Чудесна проза! Еве ја одново одличната Лидија Димковска чие око вешто ги пронаоѓа како големи и ги става во преден план малите човечки судбини кои потресно ја ткаат возбудливата таписерија на животот. Во цврста структура што им се спротивставува на бурните историски настани и премрежија, колку далечни, толку и сегашни, приказната на една баба и една внука, лоцирана низ повеќе десетлетија со шарм на спокојна едноставност и со моќ на судбинска неминовност, во оваа проза го добива заслужениот химничен призвук.“

Оливера Николова