Skip to content

Римскиот бог Јупитер и неговата улога во славниот Рим

Јупитер  е бог на небото и громот и крал на сите богови во античката римска религија и митологија. Јупитер бил главно божество на римската државна религија во ерата на Републиканците и Царството, сè додека христијанството не станало доминантна религија на Империјата. Според римската митологија, тој преговарал со Нума Помпилиј, вториот крал на Рим, за тоа како да се воспостават принципите на римската религија, односно принесувањето на жртва. За Јупитер обично се смета дека е воздушен бог. Се идентификува со громот, а неговото примарно свето животно е орелот. Орелот станал еден од најчестите симболи на римската војска.

Двата амблема често беа комбинирани за да го претставуваат богот во форма на орел кој држи во канџите гром, кој често се наоѓа на грчки и римски монети. Како бог на небото, тој е  божествен сведок на сите заклетви, светата доверба од која зависи правдата и добрата влада. Многу од неговите функции беа на ридот Капитолин, каде што се наоѓаше неговата тврдина. Во Капитолинската тријада тој е централен чувар на државата заедно со Јунона и Минерва. Неговото свето дрво е дабот. Римјаните го сметале Јупитер за еквивалент на грчкиот Зевс. Јупитер бил брат на Нептун и Дис Патер, римските еквиваленти на Посејдон, односно Ад. Секој претседавал  со една од трите делови на универзумот: небото, водата и подземјето.

Улога во државата

Римјаните верувале дека Јупитер им дал моќ затоа што тие го чевствувале повеќе од било кој друг народ. Тој го персонифицирал божествениот авторитет на највисоките установи  во Рим, внатрешната организација и надворешните односи. Неговиот имиџ како регалија бил поврзан со античките кралеви на Рим и со највисоките конзуларни и империјални почести. Конзулите давале службена заклетва во името на Јупитер и му оддадоа чест на годишните трудови на Капитол во септември. За да му се заблагодарат за помошта (и да ја обезбедат неговата постојана поддршка), тие принесувале жртва бел вол (bos mas) со позлатени рогови.

Асоцијацијата на Јупитер со кралството и суверенитетот било изменето со промената на формата на управување на Рим.  Првично, со Рим управувале кралеви; по укинувањето на монархијата и воспоставувањето на Републиката, верските прерогативи беа пренесени на патриите, патрициската владејачка класа. Носталгијата за кралството (Affatiatio Regni) се сметала за предавничка. Оние кои биле  осомничени за  монархиски амбиции биле казнети, без оглед на нивната услуга кон државата.

Во 5 век п.н.е., триумфаторот Камилус бил испратен во егзил откако возел кочија со четири бели коњи (квадрига) – чест резервирана за самиот Бог Јупитер. Кога Маркус Манлиус, чијашто одбрана на Капитол против Галите му го дала името Капитолинус, бил обвинет за монархиски претензии и бил погубен како предавник со фрлање од карпата Тарпејан. Неговата куќа на ридот Капитолин била срамнета со земја  и било наредено никој патрициј никогаш да не смее да живее таму.  

Flamen и Flaminica Dialis

На Јупитер му служеше патрицијот Flamen Dialis, највисокиот член од еден колегиум од петнаесет свештеници за официјалниот јавен култ на Рим кој се викал Flamen. Секој од нив беше посветен на одредено божество. Неговата сопруга, Flaminica Dialis, имала свои должности и претседавала со жртвувањето на овен на Јупитер на секоја од nundinae, „пазарните“ денови од календарскиот циклус, кои се однесуваат на деновите од неделата.

Феталии

Феталиите бил колегиум составен од 20 мажи посветен на верската администрација на меѓународните државни работи.  Нивната задача била да го зачуваат и применуваат феталниот закон (ius fetiale), комплексен пакет од повеќе процедури насочени кон обезбедување заштита на боговитe за односите на Рим со странски држави. Luppiter Lapis бил Бог под чија заштита дејствувале и кого главниот фетилијал (pater patratus) го повикувал во обредот за да склучуват договор.  Ако треба да се објави војна, фетијалот ги повикува Јупитер и Квиринус, сите небесните, земните и подземни богови како сведоци на какво било потенцијално кршење на ius. Потоа може да објави војна во рок од 33 дена.

Прочитајте и за Римскиот бог Плутон, пандан на старогрчкиот бог Ад.

Напишете коментар