Аријадна (грчки: Ἀριάδνη, Ariádnê) во грчката митологија е ќерка на критскиот крал Минос и кралицата Пасифаја, таа му помогнала на Тезеј да излезе од лавиринтот.
Грчкото име на Аријадна веројатно доаѓа од критскиот префикс αρι, ari- = „највисок“ и зборот αδνος, adnos = „свет“.
Митови
Аријадна и Тезеј
Андрогеј, синот на Минос, кралот на Крит бил убиен од Атињаните, љубоморни на неговите победи на Егејските игри, каде што победувал секогаш. Друга верзија на митот вели дека тој бил убиен од критски бик на Маратон, по команда на Егеј. За да се одмазди за смртта на својот син, Минос влегол во војна со Атина. Тој барал седум атински девојки и млади момчиња (кои биле бирани со вадење сламки) да му се жртвуваат на Минотаурот на секои девет години (или според некои извори секоја година; според критската астрономија, полната Месечина била на рамноденица на секои осум години).
Кога се приближувала третата жртва, Тезеј доброволно се пријавил да го убие чудовиштето. Тој му ветил на својот татко Егеј дека ќе пушти бели едра доколку кампањата биде успешна кога ќе се враќа дома. Аријадна се заљубила во Тезеј и му помогнала да излезе од Лавиринтот давајќи му топка волна за да ја следи сопствената трага. Тезеј го убил Минотаурот со волшебниот меч што му го дала Аријадна и ги ослободил останатите Атињани од лавиринтот. Меѓутоа, Тезеј заборавил да ги замени црните жални едра на бродот со бели кога се враќал дома, а неговиот татко Егеј, уништен, извршил самоубиство. Имено, тој со денови гледал на отворено море, а кога видел црни едра, од тага се фрлил во морето кое по него го добило името Егејско Море.
Од друга страна, Минос бил лут што Тезеј успеал да побегне и ги затворил Дедал и неговиот син Икар во лавиринт или, според некои извори, во една кула. Успеале да побегнат правејќи крилја. Но, Икар летал премногу високо и восокот на неговите крилја се стопил и тој паднал во морето. Друга верзија на митот вели дека Минос се откажал од војната затоа што не сакал да се бори со Тезеј.
Аријадна и Дионис
Според Хесиод, Тезеј ја зел Аријадна со себе, ветувајќи и брак, но тој всушност ја сакал нејзината помлада сестра Федра. Кога слетале на островот Наксос на враќање за Атина за да се одморат, Тезеј ја оставил таму заспаната Аријадна и самиот се вратил дома. Богот Дионис се сожалил на напуштената Аријадна и ја зел за своја жена и божица, иако, според легендата, таа никогаш не престанала да го сака Тезеј. Друга верзија на митот вели дека таа била мажена за Тезеј и избегала од Дионис. Со Дионис ги имала Тоантас и близнаците Енопион („кој пие вино“) и Стафилус („грозје“), а според некои извори и Еуантас („богато цвета“). Свадбената круна на Аријадна е поставена на небото како соѕвездието Корона. Таа му останала верна на Дионис.
Смртта на Аријадна
Според некои извори, таа била убиена од Персеј во Аргос, а според други, таа се обесила на дрво, што е вообичаена месопотамска тема и затоа што се смета и за божица на ткаењето ( како Арахне), таа е поврзана и со нимфата Метем, која исто така се обесила. Дионис слезе во Адот и ја врати заедно со мајка му Семеле, а потоа им се придружија на боговите на Олимп.
Аријадна како тема во уметноста
Мотивот на Аријадна често бил третиран во ликовната уметност (мермерната статуа на Аријадна во Ватикан околу 330 п.н.е., Тицијан, Тинторето, А. Роден итн.) и во музиката (Хендл, Штраус).
Прочитајте го и Митот за кралот Егеј
Вљубеник во книжевноста кој верува во светлината на зборот и на љубовта.